Voorbereiding op het vasten

Op Aswoensdag beginnen de veertig dagen die voor veel katholieken de vastentijd vormden. De gelovigen gebruikten in deze periode geen vlees in voorbereiding op Pasen, de dag dat de opstanding van Jezus wordt gevierd. Om de vastentijd goed door te komen, mocht er eerst flink gefeest worden. Het is logisch dat carnaval in het katholieke zuiden van Nederland tegenwoordig het uitbundigst wordt gevierd. We vertellen hier meer over het ontstaan van het gezellige carnavalsfeest, waarbij je je helemaal mag uitleven met kleding, pruiken en hoeden.

Romeins feest met rollenspellen

De oorsprong van carnaval ligt mogelijk in Italië. In dit land werden in de middeleeuwen al feesten gevierd waarbij mensen gemaskerd en verkleed waren. Nog verder terug hielden de Romeinen feesten ter ere van Saturnus, waarbij verkleedpartijen, drinken en lawaai maken een rol speelden. De slaven kregen tijdens deze festiviteiten bovendien een dag vrij. Er was op deze dag een rollenwisseling tussen meesters en slaven, waarbij de slaven de kleding van de baas droegen en zich door hun meerderen lieten bedienen.

Feesten ter ere van Dionysos

Ook voor het begin van de jaartelling hadden de Romeinen een soort van carnaval. Vijf eeuwen voor Christus vierde een deel van de bevolking namelijk de Dionysische feesten ter ere van de Griekse god Dionysos, die gaat over wijnbouw, fruitteelt en vruchtbaarheid. Tijdens de feesten speelden dronkenschap en het plegen van overspel en andere zonden een grote rol. Er werd luide muziek gespeeld en veel mensen droegen houten maskers en schapenvellen. Anderen droegen bladeren op hun gezicht of kleurden hun lichaam met verf.

Anonimiteit met Venetiaanse maskers

In de middeleeuwen kregen de Italiaanse feesten de naam Carnevale. Deze naam heeft mogelijk te maken de Latijnse uitdrukking carne levare, die opheffen van het vlees betekent. Vooral het Venetiaanse carnaval was beroemd vanwege de jaarlijkse optochten en gemaskerde bals. Met je masker kon je als feestganger je sociale status verbergen, ongezien feesten en je anoniem door de stad verplaatsen. Vanwege het extravagante karakter van het feest en de aantasting van het gezag waren er later echter pogingen van de machthebbers om het gebruik van de Venetiaanse maskers te verbieden.

Populair volksfeest met kostuums

In Nederland duurt het carnaval enkele dagen, maar oorspronkelijk hadden de katholieken alleen Vastenavond als feestavond. Op die avond zorgden de mensen dat ze overmatig aten en dronken. Om die reden werd deze avond ook wel Vette Dinsdag genoemd. Met de opkomst van de protestanten was het carnaval een tijd verboden, vanwege het losbandige en Bourgondische karakter. Ook de katholieke kerk beschouwde het carnaval aanvankelijk als heidens feest en dat zou de reden zijn dat veel mensen zich verkleedden. Zo werden ze in ieder geval niet herkend. Of je nu verkleed gaat tijdens carnaval of alleen lekker gaat drinken en eten, dit volksfeest is ook in onze tijd onverminderd populair!